Việc lựa chọn giáo trình tiếng Anh cho người mất gốc cần tập trung vào việc xây dựng lại nền tảng một cách có hệ thống và dễ tiếp cận. Dưới đây là những gợi ý chi tiết:
Tiêu chí lựa chọn giáo trình
- Nội dung cơ bản, dễ hiểu: Giáo trình phải bắt đầu từ những kiến thức sơ đẳng nhất như bảng chữ cái, phiên âm, cách phát âm từng âm tiết. Giải thích ngữ pháp phải đơn giản, đi kèm ví dụ minh họa rõ ràng.
- Hệ thống bài học logic: Các bài học cần được sắp xếp theo trật tự từ dễ đến khó, có tính liên kết và bổ trợ cho nhau. Kiến thức mới được xây dựng dựa trên kiến thức cũ đã học.
- Tập trung vào phát âm: Người mất gốc thường gặp vấn đề lớn về phát âm. Giáo trình cần có phần luyện phát âm chi tiết, hướng dẫn cách đặt lưỡi, khẩu hình miệng cho từng âm, đặc biệt là các âm khó trong tiếng Anh.
- Từ vựng và ngữ pháp thiết yếu: Ưu tiên các từ vựng thông dụng, xuất hiện thường xuyên trong giao tiếp hàng ngày và các cấu trúc ngữ pháp căn bản, cốt lõi. Tránh nhồi nhét quá nhiều kiến thức nâng cao ngay từ đầu.
- Có bài tập thực hành đa dạng: Sau mỗi bài học lý thuyết cần có các dạng bài tập phong phú (trắc nghiệm, điền từ, nối câu, viết câu ngắn) để củng cố kiến thức và rèn luyện kỹ năng.
- Hỗ trợ học liệu bổ sung: Lý tưởng nhất là giáo trình có kèm theo file âm thanh (audio) do người bản xứ đọc để luyện nghe và bắt chước phát âm, hoặc video minh họa.
Giai đoạn học tập gợi ý cho người mất gốc
Giai đoạn 1: Xây dựng nền tảng phát âm và từ vựng cốt lõi
Mục tiêu của giai đoạn này là làm quen lại với tiếng Anh, tập trung vào phát âm chuẩn và nắm vững một lượng từ vựng cơ bản.
- Phát âm: Học bảng phiên âm quốc tế IPA. Luyện tập từng âm riêng lẻ, sau đó ghép âm thành từ. Các giáo trình như “English Pronunciation in Use” (Elementary) hoặc các khóa học phát âm online cơ bản rất hữu ích.
- Từ vựng: Bắt đầu với khoảng 300-500 từ vựng thông dụng nhất thuộc các chủ đề quen thuộc (chào hỏi, gia đình, số đếm, màu sắc, đồ vật hàng ngày).
- Ngữ pháp: Làm quen với cấu trúc câu đơn giản (Subject + Verb + Object), đại từ nhân xưng, tính từ sở hữu, động từ “to be”, thì hiện tại đơn.
Giai đoạn 2: Nắm vững ngữ pháp căn bản và luyện nghe nói cơ bản
Sau khi có nền tảng phát âm và một ít từ vựng, giai đoạn này tập trung vào việc hiểu và sử dụng các cấu trúc ngữ pháp cơ bản trong giao tiếp đơn giản.
- Ngữ pháp: Học sâu hơn về các thì cơ bản (hiện tại tiếp diễn, quá khứ đơn, tương lai đơn), các loại từ (danh từ, động từ, tính từ, trạng từ), câu hỏi Yes/No, câu hỏi Wh-. Các giáo trình như “Essential Grammar in Use” (Raymond Murphy) là một lựa chọn tốt.
- Từ vựng: Mở rộng vốn từ lên khoảng 800-1000 từ, bao gồm các động từ, tính từ và danh từ phổ biến hơn.
- Luyện nghe: Nghe các đoạn hội thoại ngắn, chậm, rõ ràng về các chủ đề quen thuộc.
- Luyện nói: Thực hành nói các câu đơn giản, trả lời câu hỏi cơ bản, tự giới thiệu bản thân.
Giai đoạn 3: Mở rộng từ vựng, ngữ pháp và thực hành kỹ năng
Giai đoạn này nhằm mục đích củng cố kiến thức, mở rộng vốn từ và ngữ pháp phức tạp hơn, đồng thời tăng cường thực hành cả 4 kỹ năng Nghe – Nói – Đọc – Viết.
- Ngữ pháp: Học các thì phức tạp hơn (hiện tại hoàn thành, quá khứ tiếp diễn), câu bị động, câu điều kiện loại 1, mệnh đề quan hệ đơn giản.
- Từ vựng: Nâng vốn từ lên 1500-2000 từ, học từ vựng theo chủ đề cụ thể hơn (công việc, du lịch, sở thích).
- Luyện đọc: Đọc các đoạn văn ngắn, truyện tranh đơn giản, tin tức cơ bản.
- Luyện viết: Tập viết các đoạn văn ngắn mô tả sự vật, sự việc, kể lại một câu chuyện đơn giản.
- Luyện nghe – nói: Nghe các đoạn hội thoại dài hơn, có tốc độ nhanh hơn. Tăng cường thực hành giao tiếp với các chủ đề đa dạng hơn.
Lưu ý quan trọng khi tự học
- Kiên trì và đều đặn: Dành thời gian học mỗi ngày, dù ít nhưng đều đặn sẽ hiệu quả hơn học dồn dập.
- Tạo môi trường học tập: Nghe nhạc tiếng Anh, xem phim có phụ đề, cố gắng sử dụng tiếng Anh trong suy nghĩ.
- Đừng sợ mắc lỗi: Sai lầm là một phần của quá trình học. Hãy dũng cảm thực hành và rút kinh nghiệm từ lỗi sai.
- Ôn tập thường xuyên: Kiến thức cần được ôn lại định kỳ để ghi nhớ lâu hơn.
- Tìm bạn đồng hành hoặc người hướng dẫn: Có người cùng học hoặc người có kinh nghiệm hướng dẫn sẽ giúp bạn có thêm động lực và sửa lỗi kịp thời.
Chọn đúng giáo trình và phương pháp phù hợp với trình độ “mất gốc” là bước đầu tiên quan trọng để chinh phục lại tiếng Anh. Chúc bạn thành công!
