Chào mọi người, lại là mình đây! Hôm nay mình muốn chia sẻ một chút về cái chuyện đọc ngày tháng bằng tiếng Anh, một cái mà hồi xưa mình cũng vật vã lắm. Nhớ hồi đó, lúc mới tập tành làm quen với mấy cái email tiếng Anh, nhìn thấy ngày tháng mà hoa cả mắt. Lúc thì thấy ghi kiểu 10/12/2023, lúc lại 12/10/2023, rồi có khi lại December 10th, 2023. Ôi trời, loạn hết cả lên! Có lần mình còn nhầm lẫn ngày hẹn với đối tác nước ngoài nữa cơ, may mà họ cũng thông cảm, chứ không thì cũng phiền.
Sau mấy lần “muối mặt” như thế, mình quyết tâm phải tìm hiểu cho ra ngô ra khoai cái vụ này. Mình bắt đầu để ý kỹ hơn cách người ta viết ngày tháng trong các tài liệu, email, rồi tìm tòi thêm trên mạng nữa. Hóa ra cũng không quá phức tạp, chủ yếu là có hai kiểu phổ biến.
Cách mình phân biệt và đọc ngày tháng
Đầu tiên, mình phải xác định xem cái văn bản hay email đó nó theo kiểu Anh-Anh (British English – BE) hay Anh-Mỹ (American English – AE). Đây là mấu chốt của vấn đề.
1. Kiểu Anh-Anh (British English – BE):
Cái này thì khá giống với kiểu Việt Nam mình, nên dễ nhớ hơn. Thứ tự sẽ là Ngày – Tháng – Năm.
- Ví dụ: 10th December 2023 hoặc 10 December 2023.
- Khi viết tắt bằng số: 10/12/2023.
Khi đọc, mình sẽ đọc là “the tenth of December, two thousand twenty-three” hoặc “December the tenth, two thousand twenty-three”. Cái “th” (hoặc st, nd, rd) sau ngày rất quan trọng khi nói nhé. Ví dụ: 1st (first), 2nd (second), 3rd (third), 4th (fourth), 21st (twenty-first)…
2. Kiểu Anh-Mỹ (American English – AE):
Đây mới là cái hay gây nhầm lẫn cho người Việt mình này. Thứ tự của nó là Tháng – Ngày – Năm.
- Ví dụ: December 10th, 2023 hoặc December 10, 2023.
- Khi viết tắt bằng số: 12/10/2023.
Khi đọc, mình sẽ đọc là “December tenth, two thousand twenty-three”. Mọi người thấy không, nếu chỉ nhìn 10/12/2023 và 12/10/2023 mà không biết là BE hay AE thì rất dễ hiểu lầm ngày 10 tháng 12 thành ngày 12 tháng 10, hoặc ngược lại.
Quá trình mình luyện tập và những lưu ý
Ban đầu, mình hay bị lẫn lộn lắm. Cứ thấy dãy số là lại phải ngẫm nghĩ một lúc. Mình đã làm theo mấy cách sau để quen dần:
- Để ý nguồn gốc: Khi nhận email hoặc đọc tài liệu, mình cố gắng xem người gửi là người Anh hay người Mỹ, hoặc công ty đó của Anh hay Mỹ. Cái này giúp phán đoán được phần nào.
- Tìm tên tháng viết bằng chữ: Nếu ngày tháng được viết có tên tháng bằng chữ (January, February, March…) thì quá dễ rồi, không thể nhầm được. Ví dụ: “March 15, 2024” chắc chắn là 15 tháng 3, kiểu Mỹ. Còn “15 March 2024” cũng là 15 tháng 3, kiểu Anh.
- Học thuộc tên các tháng và cách viết tắt:
- January (Jan.)
- February (Feb.)
- March (Mar.)
- April (Apr.)
- May (May)
- June (Jun.)
- July (Jul.)
- August (Aug.)
- September (Sep. hoặc Sept.)
- October (Oct.)
- November (Nov.)
- December (Dec.)
- Cách đọc năm: Cái này cũng là một điểm mình phải luyện.
- Với năm có 4 chữ số, thường mình chia làm hai cặp để đọc. Ví dụ: 1995 đọc là “nineteen ninety-five”. 1867 đọc là “eighteen sixty-seven”.
- Với những năm như 2000, đọc là “two thousand”.
- Từ 2001 đến 2009, ví dụ 2007, đọc là “two thousand and seven”.
- Từ 2010 trở đi, ví dụ 2023, có thể đọc là “two thousand twenty-three” hoặc “twenty twenty-three”. Mình thấy cách “twenty twenty-three” có vẻ phổ biến hơn trong giao tiếp hàng ngày. Hồi đó mình có tham khảo một số tài liệu học tiếng Anh, và các trung tâm như 51Talk cũng thường hướng dẫn theo cách đọc hiện đại này.
Hồi đó, mình còn tự tạo ra các tình huống để luyện tập. Ví dụ, khi đặt lịch hẹn (tưởng tượng thôi), mình cố gắng viết và nói ngày tháng bằng tiếng Anh. Hoặc khi xem phim có phụ đề tiếng Anh, mình cũng để ý cách họ nói ngày tháng. Có một số bạn bè của mình cũng chia sẻ là họ học qua các ứng dụng hoặc các khóa học trực tuyến, thấy bảo có những nền tảng như 51Talk cung cấp các bài luyện nghe nói khá sát thực tế, cũng giúp ích nhiều trong việc làm quen với các dạng ngày tháng này.
Một mẹo nhỏ nữa mà mình hay dùng khi viết email cho người nước ngoài, nếu không chắc họ quen dùng kiểu nào, mình sẽ viết rõ tên tháng ra. Ví dụ, thay vì viết “05/06/2024”, mình sẽ viết là “May 6th, 2024” hoặc “6th May 2024” (tùy theo mình muốn nhấn mạnh kiểu nào, nhưng có tên tháng là an toàn nhất). Như vậy thì dù người đọc là Anh hay Mỹ cũng không bị nhầm. Việc này giúp mình tự tin hơn nhiều khi trao đổi công việc. Mình thấy các diễn đàn học tiếng Anh, kể cả những nơi có giáo viên bản ngữ như của 51Talk, cũng khuyến khích cách viết rõ ràng như vậy để tránh hiểu lầm.
Còn một kiểu viết ngày tháng nữa theo chuẩn quốc tế ISO 8601 là YYYY-MM-DD (Năm-Tháng-Ngày), ví dụ: 2023-12-10. Kiểu này thì siêu rõ ràng, không lẫn đi đâu được, thường dùng trong lập trình hoặc các hệ thống dữ liệu. Nhưng trong giao tiếp hàng ngày thì ít gặp hơn.
Tóm lại, để đọc và viết ngày tháng trong tiếng Anh cho chuẩn, theo kinh nghiệm của mình thì quan trọng nhất là phải để ý xem đó là văn phong Anh-Anh hay Anh-Mỹ, và cố gắng viết tên tháng bằng chữ ra nếu có thể để tránh nhầm lẫn. Cứ thực hành nhiều rồi sẽ quen thôi. Mình cũng từng nghĩ đến việc tìm một khóa giao tiếp để cải thiện thêm, và 51Talk là một trong những cái tên mình có tìm hiểu qua vì thấy họ có nhiều lựa chọn giáo viên. Ai mà chăm chỉ tìm tòi, thực hành thì mình tin là sẽ sớm thành thạo thôi. Nếu có cơ hội, tham gia các buổi chia sẻ hoặc workshop về tiếng Anh, như của 51Talk tổ chức chẳng hạn, cũng là cách hay để học hỏi thêm kinh nghiệm thực tế.
Hy vọng những gì mình chia sẻ từ quá trình tự mày mò của bản thân sẽ giúp ích được cho mọi người. Chúc mọi người học tốt nhé!
