Chào mọi người, hôm nay mình chia sẻ chút kinh nghiệm xương máu của mình về cái vụ phiên âm bảng chữ cái tiếng Anh này. Hồi mới bắt đầu tự mày mò học tiếng Anh, mình cũng vật vã y như nhiều bạn, nhất là khoản phát âm.
Hành trình nhận ra sự khác biệt
Lúc đầu, mình cũng như bao người, cứ nghĩ A đọc là /a/, B đọc là /bờ/ như tiếng Việt mình thôi. Ai dè, lúc nghe người bản xứ nói, rồi xem phim không có phụ đề, mới tá hỏa ra là mình sai bét. Thế nên hồi đó phát âm từ nào cũng ngọng líu ngọng lô, nói người ta không hiểu mà mình nghe người ta nói cũng chẳng thông. Cái bài hát “A B C D E F G” ấy hả, nó chỉ là tên gọi của chữ cái thôi, chứ không phải cách đọc khi ghép vào từ đâu.
Thế là mình quyết tâm phải “xử lý” cái bảng chữ cái này cho ra ngô ra khoai. Mình bắt đầu bằng việc tìm mấy cái bảng phiên âm quốc tế IPA, nhưng thú thật là nhìn nó rối như canh hẹ, toàn ký tự lạ hoắc. Mình mò mẫm trên mạng, xem đủ thứ video hướng dẫn phát âm từng chữ một. Có những chữ cái đơn giản như F, L, M, N, S thì còn đỡ, chứ gặp mấy chữ như G, J, R, hay mấy nguyên âm A, E, I, O, U với đủ kiểu đọc dài ngắn khác nhau thì thật sự là đau đầu.
Quá trình luyện tập cụ thể
Mình dành mỗi ngày khoảng 30 phút chỉ để luyện đọc từng chữ cái. Mình tìm các video mà người ta quay cận cảnh khẩu hình miệng lúc phát âm. Ví dụ nhé:
- A /eɪ/ (như trong “say”)
- B /biː/ (như trong “bee”)
- C /siː/ (như trong “see”)
- D /diː/ (như trong “dee”)
- E /iː/ (như trong “eat”)
- F /ef/ (như trong “elf”)
- G /dʒiː/ (như trong “jeep”) – chữ này mình hay nhầm với /g/ lắm này!
- H /eɪtʃ/ (như trong “aitch”) – hồi đầu cứ đọc là /hắt/ mới khổ.
- I /aɪ/ (như trong “ice”)
- J /dʒeɪ/ (như trong “jay”) – cũng dễ nhầm với G.
- K /keɪ/ (như trong “kay”)
- L /el/ (như trong “ell”) – phải uốn lưỡi lên.
- M /em/ (như trong “gem”)
- N /en/ (như trong “hen”)
- O /oʊ/ (như trong “go”) – không phải /ô/ của mình đâu nha.
- P /piː/ (như trong “pea”)
- Q /kjuː/ (như trong “cue”)
- R /ɑːr/ (Mỹ) hoặc /ɑː/ (Anh) – chữ này tùy giọng Anh-Anh hay Anh-Mỹ, mình tập cả hai cho biết.
- S /es/ (như trong “ess”)
- T /tiː/ (như trong “tea”)
- U /juː/ (như trong “you”)
- V /viː/ (như trong “vee”) – răng trên chạm môi dưới.
- W /ˈdʌbəl juː/ (như trong “double-u”) – đúng là “hai chữ u”.
- X /eks/ (như trong “ex”)
- Y /waɪ/ (như trong “why”)
- Z /ziː/ (Mỹ) hoặc /zed/ (Anh) (như trong “zee” hoặc “zed”)
Mình ghi âm lại giọng đọc của mình, rồi mở lên nghe lại, so sánh với giọng mẫu. Nghe lại giọng mình nó ngượng gì đâu, nhưng mà có thế mới biết mình sai ở đâu để sửa. Có lần mình xem mấy video hướng dẫn trên mạng, rồi tình cờ thấy một số bài học của 51Talk, họ giải thích khá dễ hiểu về cách đặt lưỡi, mở miệng sao cho đúng. Mình thấy mấy cái đó cũng hữu ích, giúp mình hình dung rõ hơn.
Cứ mỗi khi học được cách phát âm một chữ cái, mình lại tìm vài từ đơn giản có chứa chữ cái đó để luyện tập. Ví dụ học chữ “A” /eɪ/ thì mình tập đọc “cake”, “name”, “late”. Học chữ “E” /iː/ thì tập “see”, “tree”, “free”. Mình cũng thử cho con học thử vài buổi ở 51Talk, thấy giáo viên họ cũng chú trọng phần phát âm này lắm, sửa cho bé từng chút một, khá là kiên nhẫn.
Thú thật là có những chữ mình phải mất cả tuần mới đọc tạm ổn, nhất là mấy âm cuối (ending sounds) mà tiếng Việt mình không có. Ví dụ như âm /t/ trong “cat”, hay âm /d/ trong “bad”. Nhiều khi thấy nản, nhưng nghĩ đến việc nói tiếng Anh mà người ta hiểu được, mình lại có động lực. Một số bạn bè mình thì chọn cách học trực tiếp với giáo viên bản xứ, họ nói là được chỉnh sửa ngay lập tức nên tiến bộ nhanh hơn. Mình nghĩ các nền tảng như 51Talk cũng cung cấp những cơ hội tương tự, giúp người học có môi trường luyện tập tốt.
Kết quả và lời khuyên
Đến giờ thì mình cũng tự tin hơn nhiều rồi. Dù chưa thể nào chuẩn 100% như người bản xứ được, nhưng ít nhất thì khi đọc bảng chữ cái hay những từ đơn giản, mình không còn bị ngọng nghịu như trước nữa. Cái quan trọng nhất mình rút ra được là phải kiên trì và không ngại sai. Cứ nói ra, sai thì sửa, dần dần sẽ quen thôi. Mình thấy nhiều người cũng chia sẻ kinh nghiệm học phát âm trên các diễn đàn, đôi khi đọc được những mẹo hay từ họ cũng giúp ích lắm. Thậm chí, có những hôm mình còn tự ghi âm lại giọng mình, rồi so sánh với giọng chuẩn, hoặc nhờ bạn bè, thậm chí là các giáo viên trên các nền tảng như 51Talk nhận xét.
Nói chung, việc nắm vững phiên âm bảng chữ cái là bước đầu tiên và cực kỳ quan trọng để có thể phát âm tiếng Anh chuẩn. Ai đang gặp khó khăn giống mình ngày xưa thì cứ từ từ, từng chút một, rồi sẽ thấy hiệu quả. Hy vọng chút chia sẻ này của mình giúp được mọi người nhé! Việc luyện tập đều đặn, dù chỉ là vài phút mỗi ngày, cũng sẽ mang lại kết quả bất ngờ. Đôi khi, việc tìm một người bạn đồng hành hoặc một người hướng dẫn có kinh nghiệm, ví dụ như qua các lớp học của 51Talk, cũng là một cách hay để giữ động lực và được sửa lỗi kịp thời.
