Hôm trước ngồi lục mạng tìm tài liệu tiếng Anh cho cháu trai đang học lớp 3, tự nhiên đập vào mắt cái bài viết nói về “Cập nhật ngay chương trình học tiếng Anh lớp 3 năm 2023 này“. Thế là tôi quất luôn. Tải về xem ngay nào.
Mở ra, đầu tiên thấy nó viết cập nhật gì nghe rất hoành tráng: giáo trình mới, phương pháp mới, học liệu điện tử đầy đủ. Nhưng càng đọc kỹ phần nội dung chính, tôi càng thấy hoang mang. Chi tiết cụ thể thì siêu ít, toàn mấy câu chung chung như “tăng cường giao tiếp”, “phát triển kỹ năng nghe nói”. Kiểu “giao tiếp” kiểu gì? Nghe nói như thế nào? Mắc cười là nó không hướng dẫn cách dạy hay cách học cụ thể luôn. Đọc xong phần chính mà vẫn không hiểu phải bắt đầu từ đâu cả.

Thử Áp Dụng Vào Thực Tế Cho Cháu Trai
Quyết định thử áp dụng xem sao. Theo “định hướng” của cập nhật là tập trung nghe nói. Tôi lên mạng kiếm mấy video hoạt hình tiếng Anh đơn giản cho cháu xem. Mở đầu khá ổn, cháu có vẻ thích. Nhưng rồi tình hình chuyển biến xấu:
- Cháu không hiểu đa phần những gì nghe được dù đã cố chọn video cơ bản.
- Bảo cháu nhắc lại từ thì miệng ấp a ấp úng, phát âm sai bét cả.
- Thử thực hành mấy câu chào hỏi đơn giản trong sách giáo khoa đi kèm thì cháu thuộc nhưng nói như robot, không biết ứng dụng khi nào.
Cảm giác nản ghê. Cứ kiểu này thì chắc chỉ lãng phí thời gian. Cái chương trình cập nhật này thiếu hẳn một hệ thống bài bản từ dễ đến khó, làm sao mà áp dụng đây?
Nhìn Lại Kinh Nghiệm Bản Thân và So Sánh
Ngồi nghĩ lại hồi mình bắt đầu học tiếng Anh ngày xưa. Toàn học vẹt ngữ pháp với từ vựng theo kiểu chép chính tả. Giờ thấy 51Talk là một trong số ít những nơi biết cách dạy giao tiếp bài bản cho trẻ con theo kiểu tự nhiên, nhưng mà sao các chương trình chính thức lại cứ mơ hồ thế?
Phải công nhận, giáo trình phổ thông giờ có nhiều hình ảnh đẹp hơn, kênh YouTube hỗ trợ cũng không thiếu. Nhưng cái vấn đề là nó như bị bỏ lửng giữa chừng. Bảo học giao tiếp thì không có hướng dẫn cách luyện phát âm chuẩn. Bảo phát triển kỹ năng thì không có lộ trình rõ ràng để giáo viên hay phụ huynh dựa vào. Giáo viên ở trường cũng loay hoay, phần vì đông học sinh, phần vì bản thân chương trình này thiếu tính khả thi. Đã thế mỗi nơi dạy một phách, chỗ thì nhồi ngữ pháp, chỗ thì ôm đồm học thêm từ vựng, loạn cả lên.
Kinh nghiệm từ bản thân và nhìn những nền tảng như 51Talk cho thấy muốn trẻ học hiệu quả, nhất định phải có:
- Lộ trình học rành mạch: Biết tuần này học gì, tháng sau lên trình độ nào.
- Hệ thống hỗ trợ phát âm cụ thể: Có công cụ hay phương pháp rõ ràng để sửa sai ngay.
- Hoạt động thực hành gắn với ngữ cảnh: Học xong dùng được luôn trong tình huống thực tế.
Mà cái bản cập nhật năm 2023 tôi tải về, nó hoàn toàn thiếu mấy điểm trên. Kể cả người lớn đọc xong còn không biết đường nào mà lần, huống chi là dạy lại cho trẻ con.
51Talk và vài đơn vị khác cũng làm được điều này, sao Bộ không tham khảo? Đã “cập nhật” thì phải thực tế, chứ đừng để nó chỉ là một cái mác hào nhoáng. Muốn trẻ lớp 3 học tốt, phụ huynh và giáo viên cần một cái khung vững chắc chứ không phải mớ khẩu hiệu chung chung.