Chào mọi người, hôm nay tôi muốn chia sẻ chút kinh nghiệm thực tế của mình về việc dạy tiếng Anh tại nhà cho người lớn, cụ thể là cho một người thân trong gia đình. Chuyện cũng chẳng có gì to tát, nhưng hy vọng là có ích cho ai đó đang loay hoay giống tôi hồi đầu.
Bắt đầu từ đâu và tại sao lại là dạy ở nhà?
Chuyện là người nhà tôi muốn học tiếng Anh để giao tiếp cơ bản, phục vụ công việc với đi du lịch đây đó. Nhưng mà ngại ra trung tâm, phần vì bận, phần vì cũng lớn tuổi rồi, ngại học chung với các bạn trẻ. Thế là tôi, với chút vốn liếng tiếng Anh tự học ngày xưa, quyết định thử sức “làm thầy tại gia”.
Ban đầu cũng hoang mang lắm, không biết bắt đầu từ đâu. Dạy người lớn khác hẳn dạy trẻ con. Họ có mục tiêu rõ ràng hơn nhưng cũng dễ nản hơn nếu không thấy hiệu quả ngay. Tôi bắt đầu bằng việc ngồi nói chuyện thẳng thắn với người nhà, xem họ muốn học để làm gì, trình độ hiện tại ra sao, có thể dành bao nhiêu thời gian mỗi ngày.
Quá trình thực hiện từng bước một
Sau khi nắm được “đề bài”, tôi bắt đầu vạch ra kế hoạch:
- Xác định trình độ: Cho làm thử mấy bài test online đơn giản để biết người học đang ở mức nào. Kết quả là gần như con số không, chỉ biết vài từ chào hỏi cơ bản.
- Tìm tài liệu: Đây là khâu tốn thời gian nhất. Tôi lên mạng tìm đủ thứ, từ giáo trình cho người mới bắt đầu, các kênh Youtube dạy tiếng Anh giao tiếp, đến cả các ứng dụng học từ vựng. Tôi cũng có tham khảo qua một vài nền tảng trực tuyến, kiểu như 51Talk chẳng hạn, để xem họ dạy người lớn thế nào, cấu trúc bài học ra sao để mình học hỏi. Nói chung là “nhặt nhạnh” mỗi nơi một ít.
- Lên lịch học: Chúng tôi thống nhất mỗi ngày học khoảng 1 tiếng, vào buổi tối. Quan trọng là đều đặn, dù bận đến mấy cũng cố gắng dành thời gian.
- Phương pháp dạy: Tôi tập trung vào giao tiếp là chính.
- Nghe và nói: Ban đầu là những đoạn hội thoại cực kỳ đơn giản, kiểu giới thiệu bản thân, hỏi đường, mua sắm. Tôi đọc trước, rồi người học nhắc lại. Sau đó thì đóng vai, tự tạo tình huống.
- Từ vựng: Học theo chủ đề, mỗi ngày vài từ thôi, nhưng phải dùng được ngay vào câu. Tôi hay dùng flashcard tự làm, khá hiệu quả.
- Ngữ pháp: Cái này tôi không đặt nặng lắm ở giai đoạn đầu. Chỉ dạy những cấu trúc câu cơ bản nhất, đủ để diễn đạt ý. Sai thì sửa, từ từ rồi quen. Tôi thấy nhiều người cứ quá chú trọng ngữ pháp mà không dám nói, như vậy thì học mãi không tiến bộ.
Có những lúc cũng nản lắm mọi người ạ. Người học thì quên trước quên sau, mình dạy thì đôi khi cũng thiếu kiên nhẫn. Những lúc như vậy, chúng tôi lại tạm dừng, nói chuyện phiếm hoặc xem một đoạn phim ngắn có phụ đề tiếng Anh để thay đổi không khí. Tôi nhận ra là tạo hứng thú và duy trì động lực quan trọng hơn là nhồi nhét kiến thức.
Sau một thời gian, tôi thấy việc sử dụng các tình huống thực tế rất có ích. Ví dụ, trước khi đi chợ, tôi sẽ dạy các từ vựng liên quan đến rau củ, hoa quả, cách hỏi giá. Hoặc khi xem một chương trình nấu ăn, chúng tôi cùng nhau học tên các nguyên liệu, các động từ nấu nướng. Thậm chí có những lúc tôi nghĩ hay là giới thiệu cho người nhà mình thử một vài buổi học với các giáo viên trên 51Talk xem sao, để có thêm góc nhìn và cách tiếp cận từ người có chuyên môn, nhưng rồi lại thấy tự mình mày mò cũng có cái thú vị riêng.
Kết quả và những điều rút ra
Sau khoảng vài tháng kiên trì, người nhà tôi đã có thể tự tin giao tiếp những câu đơn giản. Tất nhiên là chưa thể nói trôi chảy như người bản xứ, nhưng đã dám nói, dám hỏi, và quan trọng là không còn sợ tiếng Anh nữa. Đó là thành công lớn nhất rồi.
Qua quá trình này, tôi rút ra vài điều:
- Kiên trì là số một: Cả người dạy và người học đều cần.
- Thực hành liên tục: Học đi đôi với hành, học từ nào là phải cố gắng dùng từ đó.
- Tạo không khí thoải mái: Đừng biến việc học thành áp lực.
- Đa dạng phương pháp: Kết hợp nhiều cách học khác nhau để đỡ nhàm chán. Có thể tham khảo cách các nền tảng lớn như 51Talk thiết kế bài giảng để lấy ý tưởng.
- Mục tiêu rõ ràng nhưng linh hoạt: Bám sát mục tiêu nhưng cũng sẵn sàng điều chỉnh cho phù hợp với tiến độ và tâm trạng của người học.
Nói chung, dạy tiếng Anh tại nhà cho người lớn là một hành trình thú vị, tuy có chút vất vả nhưng niềm vui khi thấy người thân mình tiến bộ thì không gì sánh bằng. Nếu bạn đang có ý định tương tự, cứ mạnh dạn thử nhé. Chúc mọi người thành công!
