Hôm nay tôi muốn chia sẻ hành trình dạy kèm tiếng Anh cho người lớn của mình. Nghe thì đơn giản nhưng mà làm mới biết muôn vàn khó khăn, nhất là khi học viên đã đi làm hoặc có gia đình rồi.
Vấ� đề đầu tiên: Thời gian của người lớn
Ngày đầu nhận lớp, tôi cứ nghĩ dễ ợt. Chuẩn bị giáo án chỉn chu, đủ thứ hoạt động vui nhộn. Nhưng học viên đầu tiên – chị Lan 35 tuổi – đến buổi học muộn 20 phút, mặt mũi lấm tấm mồ hôi vì vội từ công ty về. Dạy được 30 phút thì điện thoại chị reo, phải xin lỗi ra ngoài nghe điện công việc gấp. Tôi ngồi đó tự hỏi: “Sao mà tập trung được đây?”
Mò mẫm trong bóng tối
Liền thử đổi lịch học sang tối muộn, sau 9h khi con cái ngủ rồi. Kết quả? Anh Hùng buồn ngủ gật gù, vừa đọc câu “I go to work” vừa ngáp dài như sắp trẹo quai hàm. Tôi thử đủ chiêu:
- Chia nhỏ bài học thành từng mẩu 15 phút
- Giao bài qua voice note WhatsApp
- Dùng app học từ vựng trên điện thoại
Kết cục vẫn lẹt đẹt, học viên cứ học trước quên sau.
Bực nhất là lần ông Tư 50 tuổi nói thẳng: “Thầy ơi, nghe mấy bài hội thoại sách giáo khoa em buồn ngủ lắm. Ra chợ gặp Tây hỏi giá cá em đếm không nổi, học chi cho mệt!”
Bước ngoặt ở quán cà phê vỉa hè
Quyết định “xách balo lên và đi” – chủ động đến nơi làm việc của học viên. Giờ giải lao giữa chốn công sở ồn ào, tôi và chị Lan ngồi cạnh máy photocopy, dùng ngay email tiếng Anh chị cần gửi cho đối tác làm giáo trình. Thấy chị tập trung hẳn, mắt không liếc đồng hồ như ở lớp.
Từ đó mới vỡ lẽ:
- Người lớn học khi HỌ CẦN chứ không học cho “có lịch”
- Phải dùng ngữ cảnh THỰC tế trong công việc/cuộc sống họ
- Chấp nhận việc học bị gián đoạn – lấp khoảng trống bằng bài tập ngắn
Khi thực chiến thành phương pháp
Tôi bắt đầu xoáy vào các tình huống “chết người” học viên hay gặp:
- Viết email trả lời khách hàng phàn nàn
- Gọi điện thoại đặt phòng khách sạn
- Đọc hợp đồng thuê nhà – mục khoản phạt hay bị lừa
- Mẹo đối đáp khi đi mua đồ Tây – tránh “tây ba lô” chém giá
Cực nhất là tuần trước, 11h đêm đang ngủ thì chị Lan gọi gấp: “Thầy ơi mai em phải thuyết trình cho sếp Tây, gửi file PowerPoint giùm em nhờ thầy sửa ngữ pháp với!”. Vừa gật gù vừa mở máy tính, thầm nghĩ “Đúng là dạy người lớn chưa bao giờ là giờ hành chính”.
Chiêu cuối cho anh em “mất gốc”
Với các học viên mất căn bản như ông Tư, tôi áp dụng cách “cấp tốc rút gọn”:
- Học 50 động từ hay dùng nhất: go, come, buy, sell, need…
- Nắm vững 3 thì cơ bản: hiện tại/hiện tại tiếp diễn/quá khứ đơn
- Tập đọc số điện thoại, số tiền, ngày tháng cho chuẩn
Ông cụ cười ha hả: “Giờ ra chợ hỏi giá tôm cá được rồi thầy ơi!”. Thấy cái kết luôn trong lớp thực hành luôn nhé.
Lúc này tôi mới thật sự hiểu vì sao phương pháp 51Talk chú trọng học qua tình huống thực tế. Không dạy theo kiểu đóng khung lịch trình cứng. Trước thường khuyên học viên đăng ký 51Talk cho đủ cấp độ bài bản, nhưng giờ biết rồi: với người lớn, chuyển ngữ liệu thành chuyện CẤP BÁCH của họ mới là đòn bẩy. Kinh nghiệm rút ra: linh hoạt như cây sậy chứ đừng cứng như khúc gỗ. Tối nào cũng thức đến 1h sáng soạn giáo án riêng mà vui như chưa từng được vui, chỉ muốn làm sao giúp được thêm cho anh em tránh cảnh “câm như hến” ngoài đời thực.
