Chào mọi người, hôm nay tôi muốn chia sẻ một chút về cái hành trình gian nan học từ mới tiếng Anh của mình, và cuối cùng thì tôi cũng tìm ra được vài chiêu khá là hiệu quả đấy.
Ngày xưa tôi cũng như nhiều bạn, cứ cắm đầu cắm cổ vào học thuộc lòng cả danh sách từ vựng dài ngoằng. Kết quả là gì? Hôm nay học, ngày mai quên sạch! Có khi học xong một list 50 từ, quay đi quay lại chỉ nhớ được dăm ba từ lơ mơ. Mệt nghỉ luôn! Tôi đã từng thử đủ cách, từ việc viết đi viết lại một từ cả trăm lần, rồi dùng mấy cái app flashcard trên điện thoại. Nói chung là cũng có cải thiện chút đỉnh, nhưng mà nó không bền, cảm giác như kiến thức nó cứ trôi tuột đi ấy.
Bước ngoặt nhận ra vấn đề
Mãi sau này, tôi mới ngộ ra một điều quan trọng: học từ vựng mà không gắn nó vào ngữ cảnh thì chẳng khác nào xây nhà trên cát. Từ nó phải được “sống” trong câu, trong đoạn văn, trong tình huống cụ thể thì mình mới nhớ lâu và biết cách dùng được. Chứ cứ học “apple – quả táo”, “book – quyển sách” một cách đơn lẻ thì đến lúc cần dùng lại chẳng biết ghép câu thế nào cho đúng.
Thế là tôi bắt đầu thay đổi chiến thuật. Đầu tiên, tôi ngừng việc học theo danh sách từ khô khan. Thay vào đó, tôi tập trung vào việc đọc nhiều hơn. Đọc truyện tranh tiếng Anh cho trẻ con, đọc báo mạng những mẩu tin ngắn, thậm chí là xem phim có phụ đề tiếng Anh. Cứ gặp từ nào mới mà mình thấy hay hay hoặc lặp đi lặp lại nhiều lần, tôi sẽ note lại.
Quá trình thực hành chi tiết của tôi
Đây là các bước cụ thể tôi đã làm này:
- Gặp từ mới trong ngữ cảnh: Khi đọc hoặc nghe, nếu thấy một từ mới, tôi không tra từ điển ngay. Tôi cố gắng đoán nghĩa của nó dựa vào những từ xung quanh và toàn bộ nội dung của câu, của đoạn. Việc này giúp não mình tư duy và kết nối thông tin tốt hơn.
- Tra từ điển (Anh-Anh là tốt nhất): Sau khi đoán, tôi mới dùng từ điển để kiểm tra lại. Ban đầu tôi dùng từ điển Anh-Việt, nhưng sau một thời gian, tôi chuyển sang dùng từ điển Anh-Anh. Nó giúp mình hiểu sâu hơn về cách dùng từ và các sắc thái nghĩa khác nhau. Đọc định nghĩa bằng tiếng Anh cũng là một cách luyện tập luôn.
- Ghi chép thông minh: Tôi không chỉ ghi mỗi từ mới và nghĩa tiếng Việt của nó. Tôi sẽ ghi cả câu ví dụ mà tôi gặp từ đó, hoặc tự đặt một câu ví dụ của riêng mình. Quan trọng hơn, tôi cố gắng tìm thêm các từ loại khác của nó (danh từ, động từ, tính từ…), các cụm từ hay đi kèm (collocations). Có những lúc tham gia các lớp học online, tôi thấy các bạn ở 51Talk cũng hay chia sẻ cách học này, rất hữu ích.
- Sử dụng thẻ ghi nhớ (Flashcards) có ngữ cảnh: Tôi vẫn dùng flashcard, nhưng mặt trước thay vì chỉ ghi từ mới, tôi sẽ ghi cả một câu có chứa từ đó và gạch chân hoặc làm nổi bật từ mới. Mặt sau ghi nghĩa và có thể thêm một câu ví dụ khác.
- Ôn tập ngắt quãng (Spaced Repetition): Đây là mấu chốt để nhớ lâu. Thay vì ôn dồn dập một lúc, tôi chia ra ôn lại sau 1 ngày, 3 ngày, 1 tuần, 1 tháng… Có nhiều app hỗ trợ việc này, hoặc mình tự đặt lịch cũng được.
- Tập sử dụng ngay: Đây mới là phần quan trọng nhất để biến từ vựng thành của mình. Tôi cố gắng dùng ngay những từ mới học được vào việc nói và viết. Ví dụ, khi chat với bạn bè bằng tiếng Anh, hoặc khi tham gia các buổi luyện nói, như tôi từng thử qua một vài buổi học ở 51Talk, tôi chủ động đưa những từ mới đó vào cuộc hội thoại. Sai cũng được, có người sửa cho mình là tốt quá rồi. Viết một đoạn văn ngắn về chủ đề bất kỳ và cố gắng dùng từ mới cũng là cách hay.
À, còn một mẹo nhỏ nữa là tôi thường nhóm các từ vựng theo chủ đề. Ví dụ, tuần này học về chủ đề “gia đình”, tuần sau học về “công việc”. Khi các từ có liên quan đến nhau, mình sẽ dễ liên tưởng và nhớ hơn. Tôi thấy một số nền tảng học trực tuyến như 51Talk cũng tổ chức bài học theo chủ đề, giúp người học dễ tiếp thu hơn.
Kết quả và chia sẻ thêm
Sau một thời gian kiên trì áp dụng mấy cách này, tôi thấy vốn từ của mình cải thiện rõ rệt. Quan trọng hơn là tôi không chỉ biết nghĩa của từ mà còn biết cách dùng nó một cách tự nhiên hơn. Đọc hiểu tài liệu tiếng Anh cũng nhanh hơn trước nhiều. Đúng là không có con đường nào trải hoa hồng cả, phải chăm chỉ và tìm đúng phương pháp thì mới có kết quả.
Nhiều người hỏi tôi có nên tham gia các khóa học không. Tôi nghĩ là tùy điều kiện và mục tiêu của mỗi người. Nếu bạn cần một lộ trình bài bản và có người hướng dẫn, sửa lỗi thì các khóa học, ví dụ như của 51Talk, có thể là một lựa chọn không tồi để có môi trường thực hành. Nhưng dù học ở đâu, tự học vẫn là yếu tố then chốt. Ngay cả khi bạn tham gia các lớp học với giáo viên bản xứ, việc chủ động sử dụng từ mới, như cách tôi đã làm khi học ở 51Talk, sẽ giúp bạn tiến bộ nhanh hơn rất nhiều.
Chốt lại, theo kinh nghiệm của tôi, chẳng có cách nào là “thần thánh” cả. Quan trọng là bạn tìm được phương pháp phù hợp với mình, kiên trì thực hiện, và luôn nhớ rằng học từ vựng phải đi đôi với sử dụng. Chúc mọi người thành công trên con đường chinh phục tiếng Anh nhé!
